Logopedia w domu

Państwa dziecko ma zdiagnozowaną wadę wymowy lub niewiele mówi?

Proponuję ćwiczenia, które można wykonywać w warunkach domowych.

ĆWICZENIA LOGOPEDYCZNE DLA DZIECI

PAMIĘTAJMY!!! EFEKTYWNOŚĆ ĆWICZEŃ MOŻLIWA JEST TYLKO POPRZEZ WIELOKROTNE, SYSTEMATYCZNE ICH POWTARZANIE

ĆWICZENIA ODDECHOWE (mają na celu pogłębienie oddechu, wydłużenie fazy wydechowej, rozruszanie przepony, a także zapobieganie arytmii oddechowej).

• wdech przez nos, wydech ustami
• wykonywanie wdechu i dmuchnięcie na świecę (tak, aby nie zgasła) podczas powolnego wydechu
• wykonanie wdechu i szybkie zdmuchnięcie płomienia świecy
• dmuchanie baniek mydlanych
• wąchanie kwiatów, mydełek i pustych opakowań po perfumach( długi wdech )
• „zawody statków”– z papieru robimy stateczki, którymi możemy się bawić
• np. podczas kąpieli w wannie lub w misce z wodą
• dmuchanie na zawieszone na nitkach małe elementy, np. waciki ( staramy się         różnicować siłę i długość wydechu)
• dmuchanie na wiatraczki w gwizdki, piszczałki, na piórko(czyje piórko poleci dalej)
• dmuchanie na kulki z waty
• dmuchanie na skrawki papieru
• chłodzenie gorącej zupy na talerzu – dmuchanie ciągłym strumieniem
• odtajanie zamarzniętej szyby – długie chuchanie
• wypuszczanie pary przez lokomotywę: ff lub szszsz
• wypuszczanie powietrza z piłki lub dętki – długie sss
• śpiewanie piosenek

Stosując ćwiczenia oddechowe dzieci uczą się właściwej regulacji wdechu i wydechu w czasie mówienia. Szczególną trudność sprawia dziecku właściwe gospodarowanie powietrzem, np. w czasie wygłaszania wiersza lub w czasie napięcia nerwowego.

ĆWICZENIA DŹWIĘKONAŚLADOWCZE (stosuje się je w celu prawidłowego kształtowania wymowy oraz zapobiegania zaburzeniom artykulacyjnym) dla najmłodszych :

- gra na trąbce: tra ta ta ta ta, tru tu tu tu tu ,tre te te te te

- fruwające ptaszki: frrrrr, frrrrr

- śpioch- chrapanie: chrr, chrr, chrr

- zapalanie światła: pstryk, pstryk

- auto: brum, brum

- pociąg: fu, fu, fu

- bębenek: bum, bum, bum

- żabka : kum, kum, kum

- śpiewanie lali: aaa, aaa, aaa

- kichanie: a psik

- bawmy się z dziećmi w naśladowanie odgłosów zwierząt. Z pomocą książki możemy naśladować zwierzęta, bawić się w zgadywanki „jakie to zwierzę” i zadawać pytania naśladując ich odgłosy lub bawiąc się np. „Idzie baran, za nim koza, a na końcu koń”- jakie odgłosy wydają?

- uczmy się z dziećmi wierszyków dźwiękonaśladowczych ( podaję kilka przykładowych lubianych przez Maluchy wierszyków doskonalących wymowę):

Co słychać na wsi?                

Co słychać? Zależy - gdzie.

Na łące słychać: Kle, kle!

Na stawie: Kwa, kwa!

Na polu: Kraa!

Przed kurnikiem: Kukuryku!

Ko - ko - ko - ko - ko! - w kurniku.

Koło budy słychać: Hau, hau!

A na progu: Miau...

A co słychać w domu,

Nie powiem nikomu!

Jedzie pociąg

Jedzie pociąg - fu, fu, fu

Trąbka trąbi – tru, tu, tu

A bębenek - bum, bum, bum

Na to żabki - kum, kum, kum...

Woda z kranu - kap, kap, kap

Konik człapie - człap, człap, człap

Mucha brzęczy - bzy, bzy, bzy

A wąż syczy - sss, sss, sss...

Co mówią zwierzaki

Co mówi bocian, gdy żabę zjeść chce?

Kle kle kle

Co mówi żaba, gdy bocianów tłum?

Kum kum kum

Co mówi kaczka, gdy jest bardzo zła?

Kwa kwa kwa

Co mówi kotek, gdy mleczka by chciał?

Miau miau miau

Co mówi kura, gdy znosi jajko?

Ko ko ko

Co mówi kogut, gdy budzi w kurniku?

Ku ku kukuryku

Co mówi koza, gdy jeść jej się chce?

Mee mee mee

Co mówi krowa, gdy brakuje jej tchu?

Mu mu mu Co mówi wrona, gdy wstaje co dnia?

Kra kra kra

Co mówi piesek, gdy kość zjeść by chciał?

Hau hau hau

Co mówi baran, gdy jeść mu się chce?

Bee bee bee

Co mówi ryba, gdy powiedzieć chce?

Nic! Przecież ryby nie maja głosu.

W zagrodzie Małgosi

Wieczorem w zagrodzie cioci Małgosi

Każde zwierzątko o jedzenie prosi.

Piesek szczeka: HAU, HAU, HAU,

Kotek miauczy: MIAU, MIAU, MIAU,

Kura gdacze; KOD, KO, DA

Kaczka kwacze: KWA, KWA, KWA.

Gąska gęga: GĘ, GĘ, GĘ

Ona też chce najeść się.

Owca beczy: BE, BE, BE,

Koza muczy: ME, ME, ME,

Indor gulaga: GU, GU, GU

Krowa ryczy: MU, MU, MU,

Konik parska: PRR, PRR, PRR

A pies warczy: WRR, WRR, WRR.

I tak gra orkiestra ta, aż Małgosia jeść im da.

Kraina zwierząt

Gdy kotek zgubi swą mamę

Gdy sam na podwórku zostanie

Jak piszczy, gdy mleczka by chciał?

Miau, miau, miau

Gdy kaczka uczy kaczuszki

Jak w wodzie moczyć swe nóżki

To kiedy zachęcić je ma, to woła:

Kwa, kwa, kwa

Gdy mały cielaczek w oborze

Na nóżkach już ustać nie może

Jak mama krówka muczy do snu?

Muuu, muuu, muuu

Gdy kózki małe na łące

Kwiatki zrywają pachnące

Jak meczą,gdy jeść im się chce?

Mee, meee, mee

Gdy małe żółte kurczęta

Do snu mrużą oczęta

Co mówią, gdy coś im się śni?

Pii, Pii, Piiii

A małe świnki w chlewiku

Rozmów prowadzą bez liku

I wszystkie wołają, gdy robi się szum

Chrum, chrum, chrum

ĆWICZENIA USPRAWNIAJĄCE NARZĄDY MOWNE (artykulacyjne) mają na celu wypracowanie celowych ruchów języka, warg, podniebienia miękkiego. Dziecko ćwiczy umiejętność wyczuwania określonego ruchu i położenia narządów mownych podczas artykulacji danej głoski. Bywa, że sama gimnastyka narządów artykulacyjnych wystarczy do usunięcia prostych zniekształceń wypowiedzi.

ZESTAW ĆWICZEŃ:

1. Ćwiczenia usprawniające język:

- wysuwanie języka do przodu, unoszenie go na górną wargę (przyklejanie kawałka chrupka kukurydzianego pomiędzy nos a górną wargę, następnie odklejanie owego kawałka czubkiem języka), opuszczanie języka na brodę

- kierowanie języka w kąciki ust (w kierunku lewego i prawego ucha)

- oblizywanie podniebienia od górnych zębów do podniebienia miękkiego

- oblizywanie warg ruchem okrężnym( wysmaruj usta dziecka np. nutellą – zadaniem dziecka jest zlizać ją z ust zataczając językiem koła)

- dotykanie czubkiem języka górnych i dolnych zębów- „liczenie zębów”

- wysuwanie języka jak najdalej z ust i chowanie go jak najdalej

-mlaskanie czubkiem języka, mlaskanie środkiem języka, przyssanie języka do podniebienia przy szeroko otwartych ustach (ssania cukierka).

2. Ćwiczenia warg :

- układanie dolnej wargi na górną i górnej na dolną

- wysunięcie warg do przodu, ściągnięcie ich i przesuwanie w kąciki ust

- dmuchanie przez złączone wargi lekko wysunięte do przodu

- gwizdanie, parskanie, cmokanie

- podnoszenie wargami ołówka lub innego przedmiotu

- nabieranie powietrza pod górną, później pod dolną wargę

Powyższe ćwiczenia języka i warg można prowadzić w formie zabawowej, np. oblizujemy wargi jak kotek po wypiciu mleka, lub miś po zjedzeniu miodu, itp.

- zabawa „Zjadacz makaronu”, ma na celu poprawienie muskulatury warg. Polega ona na stopniowym wciąganiu do ust nitki makaronu (stopniowo coraz dłuższej)

3. Ćwiczenia szczęki dolnej:

- opuszczanie i unoszenie szczęki (naśladowanie ziewania)

- przesuwanie dolnej szczęki w lewą a następnie w prawą stronę

- przy rozchylonych wargach wysuwanie dolnej szczęki do przodu oraz cofanie

- wykonywanie ruchów żucia

- chwytanie dolnymi zębami górnej wargi

4. Ćwiczenia podniebienia miękkiego:

- głębokie oddychanie – wdech nosem, wydech ustami

- oddychanie tylko przez nos lub tylko ustami

- energiczna wymowa połączeń głoskowych: ku, gu, ko, go, oko, ogo, uchu, ugu, np. naśladowanie głosów ptaków

- chrapanie, naśladowanie kaszlu, chrząkanie

- głośne ziewanie

Ćwiczenia należy prowadzić w formie zabawowej :)

Opracowała: mgr Bogna Dudek